ที่หลายคน หลายองค์กรได้น้อมนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และใช้นำพาองค์กรผ่านพ้นในช่วงวิกฤติเศรษฐกิจ “ต้มยำกุ้ง” และวิกฤติอื่น ๆ ที่ตามมาอีกหลายระลอก จนสร้างความเข้มแข็งจากภายในสู่ความยั่งยืน
ในหลักปรัชญานั้นเมื่อนำมาปฏิบัติ ทางมูลนิธิชัยพัฒนาได้รวบรวมไว้เป็นหลักการทรงงาน 27 ข้อ และศูนย์ระดับภูมิภาคว่าด้วยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อความยั่งยืนขององค์การรัฐมนตรีศึกษาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ SEAMEO SEPS ได้พัฒนาต่อยอด เป็นแรงบันดาลใจในการพัฒนาบทเรียนสำหรับนักเรียน นักศึกษา และครูอาจารย์ในประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาค และยังขยายผลไปทั่วโลก โดยพัฒนาเป็นหนังสือที่อ่านง่าย ประกอบด้วยบทเรียน 27 บท เรียกว่า “คู่มือประชากรโลกในศตวรรษที่ 21” ที่ว่าด้วย “HEART… HEAD… HANDS”
HEART…หัวใจ คือ หลักธรรม HEAD…สมอง คือ หลักคิด และ HANDS…สองมือ คือหลักปฏิบัติ
หลักการทรงงานทั้ง 27 ข้อนี้เป็นสากล ซึ่งผู้นำทั่วโลกก็ใช้ในการทำงานเช่นกัน ในแต่ละข้อมีเรื่องราวตัวอย่างชีวิตให้ลองคิดตาม และคิดต่อยอด ซึ่งเชื่อว่าทุกท่านคงจะมีเรื่องราวของบุคคลตัวอย่างในแต่ละข้อของตัวเอง
HEART…หลักธรรม
1. ทำงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริต จริงใจต่อกัน… เปาบุ้นจิ้น ขุนนางผู้ซื่อตรง ผู้ผดุงความยุติธรรม ธรรมาภิบาล
2. มีความอ่อนน้อมถ่อมตนเสมอ…Beauty and the Beast เจ้าชายอสูรผู้ถูกสาปเพราะความเย่อหยิ่ง ก้าวร้าว
3. มุ่งมั่น ด้วยความเพียรพยายาม…พระมหาชนก ผู้อดทนว่ายนํ้าข้ามทะเล 7 วัน 7 คืน จนพบนางมณีเมขลา
4. รู้ รัก สามัคคี…The Avengers รวมกันเราอยู่
5. ทำไปเรื่อย ๆ อย่างต่อเนื่อง…ไมเคิล แองเจลโล ศิลปินชาวอิตาเลียน ผู้สร้างสรรค์งานศิลปะให้วาติกัน จนผู้คนกล่าวว่ากรุงโรมไม่ได้สร้างเสร็จในวันเดียว
6. มีความสุขในการทำประโยชน์ให้ผู้อื่น…Trevor เด็กนักเรียนยากจนที่เสนอความคิดการทำดีลูกโซ่ Pay it Forward
HEAD … หลักคิด
7. ศึกษาข้อมูลอย่างเป็นระบบ อย่างมืออาชีพ…Hercule Poirot ยอดนักสืบปัวโร ผู้สืบค้น รวบรวมเรียบเรียงหลักฐาน อย่างเป็นระบบ จนไขคดียาก ๆ ได้
8. ระเบิดจากข้างใน…Arthur Ashe นักเทนนิสผิวสี ผู้สร้างความเข้มแข็งจากภายใน โดยเขาพูดเสมอว่า “เริ่มต้นจากสิ่งที่เราเป็น ใช้สิ่งที่เรามีรอบ ๆ ตัว และทุ่มเทจนสุดกำลัง โดยไม่ต้องเปรียบเทียบกับผู้ใด”
9. ทำตามลำดับขั้นตอน…หนึ่ง-วิทิตนันท์ โรจนพานิช คนไทยคนแรกที่พิชิตยอดเขาเอเวอเรสต์ โดยค่อย ๆ ทำทีละขั้น ทีละตอน ตามที่ศึกษา และวางแผนไว้
10. เรียนรู้ภูมิสังคม…Kofi Anan อดีตเลขาธิการองค์การสหประชาชาติ กับรางวัลการพัฒนาทุนมนุษย์ในระดับโลก
11. ให้มองภาพใหญ่ องค์รวม… Pablo Picasso ศิลปินผู้โด่งดังจาก Cubism ที่มองเห็นองค์รวมหลากมิติ
12. ประหยัด เรียบง่าย ได้ประโยชน์สูงสุด…Warren Buffet มหาเศรษฐีนักลงทุน ผู้ใช้ชีวิตเรียบง่ายพอเพียง
13. ขาดทุน คือกำไร…Elon Musk มหาเศรษฐีใจเด็ด ผู้ยอมลงทุนในนวัตกรรม เพื่อกู้วิกฤติของมวลมนุษยชาติ
14. ปลูกจิตสำนึกสาธารณะ… Greta Thunberg สาวน้อยชาวสวีเดน ผู้ปลุกจิตสำนึกผู้คนทั่วโลก เรื่องโลกเดือด
15. ใช้ธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ… Sir Isaac Newton นักวิทยาศาสตร์ผู้เปลี่ยนแปลงโลก ด้วยแอปเปิลกับแรงโน้มถ่วง
16. ใช้อธรรม ปราบอธรรม… Thanos ผู้ดีดนิ้วทำลายล้างมนุษยชาติ เพื่อความยั่งยืนของโลกใบใหม่
17. ประโยชน์ส่วนรวม มาก่อนความสุขส่วนตน… Zimba The Lion King ผู้เสียสละความสุขในป่าเล็ก เพื่อทวงคืนบัลลังก์ ฟื้นคืนความสมบูรณ์ให้ป่าใหญ่
18. พึ่งพา ตนเอง…Chuck Nolan ผู้รอดตายจากการติดเกาะ ในหนัง Cast Away
19. พอเพียง…Yoda ปรมาจารย์โยดาผู้ฝึกพลังปัญญา พลังที่อยู่ภายใน พลังแห่งความดี พลังพอเพียง
HANDS…หลักปฏิบัติ
20. เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา…Avatar นักวิทยาศาสตร์ที่อวตาร แปลงร่างไปช่วยชาวเผ่านาวี เพื่อรักษาระบบนิเวศที่สมบูรณ์ของดวงดาวแพนดอร่า
21. คิดภาพใหญ่ แต่เริ่มแก้ปัญหาจากจุดเล็ก ๆ… Steve Jobs ผู้คิดนวัตกรรมเปลี่ยนแปลงอนาคต โดยเริ่มจากโทรศัพท์เครื่องเล็ก ๆ
22. ทำให้ง่าย ไม่ยึดติดตำรา…MacGyver นักสืบผู้ประดิษฐ์เครื่องมือต่าง ๆ จากมีดสวิสเพียงเล่มเดียว
23. พลังของการสร้างการมีส่วนร่วม…Mahatma Ghandhi คานธีร์ผู้ใช้พลังประชาชนกอบกู้เอกราชให้อินเดีย
24. พอประมาณ พออยู่ พอกิน…Mies van der Rohe สถาปนิกผู้บุกเบิกแนวคิดมินิมอล เรียบง่าย แต่งดงาม
25. บริการรวมศูนย์ที่จุดเดียว…Men in Black (MIB) ศูนย์บริการหนึ่งเดียวของมนุษย์ต่างดาว สะดวก รวดเร็ว
26. เปี่ยมไปด้วยพลัง และความสุข…Ben (The Intern) เบน ชายชราผู้ปลุกพลัง ฟื้นฟูความสุขของเขาด้วยการกลับไปเป็นพนักงานฝึกงาน สร้างความสุขให้เพื่อนร่วมงาน และให้คำปรึกษาเจ้านายรุ่นใหม่
27. กำหนดเป้าหมาย และไปให้ถึง ชัยชนะแห่งการพัฒนา… Ethan Hunt ใน Mission Impossible ไม่มีอะไรที่เป็นไปไม่ได้
หลักการทรงงานทั้ง 27 ข้อ และเรื่องราวตัวอย่างต่าง ๆ ในแต่ละข้อ เป็นเพียงแรงบันดาลใจ เพื่อชวนให้คิดต่อ ผมเชื่อว่าแต่ละคนจะมีเรื่องราวของบุคคลตัวอย่างในแต่ละข้อ ไม่ว่าจะเป็นบุคคลสำคัญ บุคคลในตำนาน ในหนัง ในนวนิยาย หรือบุคคลใกล้ตัว เพื่อนฝูง ญาติพี่น้อง แม้แต่อาจจะเป็นเรื่องราวของตัวเอง และในแต่ละข้อยังมีคำกล่าวจากบุคคลสำคัญทั่วโลก ที่นำมาคิดต่อยอดได้อีก
ฝึกฝนทั้ง 27 ข้อนี้ไว้จะเป็นภูมิคุ้มกันภัยจากทุกวิกฤติ และพาเราสู่ความสำเร็จของชีวิต อย่างมีความสุข สมดุล
“HEART…HEAD…HANDS” หัวใจ สมอง และสองมือ แห่งความสมดุล พอเพียง และนี่คือขุมทรัพย์อันลํ้าค่าของคนไทย และเป็น “คู่มือประชากรของโลกในศตวรรษที่ 21”…scan อ่านแบบ E Book ได้ตาม QR Code นะครับ ทั้งนี้ หนังสือ “คู่มือประชากรโลกในศตวรรษที่ 21” สามารถ scan อ่านเป็น E Book ได้ทั้ง 2 ภาษา และสามารถค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ มูลนิธิชัยพัฒนา www.chaipat.or.th และองค์กร SEAMEO SEPS www.seameo-seps.org SDG ทั้ง 17 ข้อ.
