นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สานพลัง มูลนิธิประยูรเพื่อศิลปะ บริษัท อายดรอปเปอร์ ฟิลล์ จำกัด และภาคีเครือข่ายปลูกสุข จ.สงขลา นำร่องจัดเทศกาล “ปลูกสุขเฟส (Plook Sook Fest)” 

น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว สสส. กล่าวว่า ข้อมูลจากรายงานสถานการณ์เด็กและครอบครัว โดยศูนย์ความรู้นโยบายเด็กและครอบครัว ประจำปี 2566 พบว่า เด็กเยาวชนไทยเติบโตในครอบครัวเปราะบางที่มีปัญหาทับซ้อนและยังไม่ฟื้นตัวจากวิกฤตเศรษฐกิจ มีเด็ก 1.8 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 26.5 ไม่ได้อาศัยอยู่กับพ่อแม่ และร้อยละ 15.1 หรือราว 1.3 ล้านคน ไม่ได้อยู่ในระบบการศึกษา ขาดการฝึกทักษะด้านอาชีพ นำมาสู่การว่างงานและขาดรายได้

นอกจากนี้ปัญหาความเครียดและซึมเศร้าในเด็กยังเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง สอดคล้องกับรายงานผลประเมินสุขภาพจิตออนไลน์ (Mental Health Check) ของกรมสุขภาพจิต เดือน มี.ค. 2565-เม.ย. 2566 มีเยาวชนทำแบบประเมินสุขภาพจิต 1.8 แสนคน จากจำนวนนี้มีกลุ่มเยาวชน 7,285 คน เสี่ยงป่วยโรคซึมเศร้าและฆ่าตัวตายสูง 

“เยาวชนไทยมีแนวโน้มของปัญหาด้านจิตใจและความเครียดพุ่งสูง ซึ่งเราพบข้อมูลเชิงลึกว่าสาเหตุมาจากความสัมพันธ์ที่เปราะบางในครอบครัว ความไม่เข้าใจซึ่งกันและกัน รวมถึงการขาดทักษะในการพูดคุยสื่อสารเชิงบวก ขาดทักษะในการจัดการความเครียด ทับซ้อนกับสภาวะความกดดันจากปัญหาเศรษฐกิจที่รุมเร้าครอบครัว สสส. จึงอยากที่จะเพิ่มตัวช่วย เพิ่มทางเลือกในการดูแลสุขภาพใจของเด็กและครอบครัว เพิ่มโอกาสในการสื่อสารด้วยความเข้าใจ เพื่อเป็นการป้องกันก่อนที่จะกลายเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่ต้องได้รับการรักษา”

เทศกาลปลูกสุขเฟส (Plook Sook Fest) เป็นกิจกรรมต้นแบบที่นำร่องจัดขึ้นในเขตเมืองของจังหวัดต่างๆ เพราะมีหน่วยงานต่างๆ ที่พร้อมจะร่วมมือกัน เมื่อเกิดความร่วมมือที่เข้มแข็งมากขึ้นเราก็หวังว่าจังหวัดจะระดมความร่วมมือและทรัพยากรเพื่อกระจายโอกาสของเทศกาลปลูกสุขเฟสไปสู่พื้นที่ต่างๆ ทั่วจังหวัดต่อไป โดยในปีแรกนี้เราเริ่มต้นนำร่องที่ จ.สงขลา ระหว่างวันที่ 17-19 พ.ค. 2567 มีภาคีภาครัฐและเอกชน ช่วยสนับสนุนการทำงาน มีหมุดหมายเดียวกันคือการให้ครอบครัวและเด็กมีโอกาสเข้าถึงกิจกรรมสร้างสรรค์ที่ช่วยฝึกทักษะ สร้างแรงบันดาลใจ เพิ่มความสัมพันธ์ในครอบครัว และสร้างภูมิคุ้มกันด้านสุขภาพจิต

“นอกเหนือจากที่สงขลา ภายในปีนี้เราจะจับมือกับอีก 2 จังหวัด คือ จ.ขอนแก่น และ จ.เชียงราย เราหวังว่าความร่วมมือในการจัดเทศกาลปลูกสุขจะช่วยสร้างความตระหนักว่าสุขภาพใจของเด็กและครอบครัวเป็นเรื่องสำคัญและเราจำเป็นต้องร่วมมือกันสนับสนุนกิจกรรมต่างๆในแนวทางนี้ ให้เกิดความต่อเนื่องและกระจายโอกาสการเรียนรู้ให้เด็กและครอบครัวอย่างทั่วถึงต่อไป” น.ส.ณัฐยา กล่าว

นายเวลา อมตธรรมชาติ ผู้อำนวยการมูลนิธิประยูรเพื่อศิลปะ กล่าวว่า เยาวชนใน จ. สงขลา กำลังเผชิญกับปัญหาสุขภาวะครอบครัว เกิดความรู้สึกโดดเดี่ยว ไร้ที่พึ่งพาทางใจ มีสาเหตุมาจาก 3 ปัจจัยที่สำคัญ 1.พ่อแม่ขาดองค์ความรู้ในการเลี้ยงดู ส่วนใหญ่ขาดการเตรียมความพร้อมในการเลี้ยงดูเด็ก 2.ขาดการทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างวัย 3.พ่อแม่ไม่มีเวลาดูแล เด็กต้องอยู่บ้านเพียงลำพัง หรืออยู่กับผู้สูงอายุและเพื่อน นำไปสู่ปัญหาพฤติกรรม เช่น การดื่มแอลกอฮอล์ ใช้สารเสพติด เกิดค่านิยมไม่เรียนหนังสือ ทำให้หลุดจากระบบการศึกษา มูลนิธิฯ จึงสนับสนุนการจัดกิจกรรมส่งเสริมให้เรื่องสุขภาวะครอบครัวและเยาวชนเป็นวาระที่ทุกคนต้องรับรู้ เกิดกิจกรรมให้เด็กได้พัฒนาทักษะที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิต ทุกภาคส่วนให้ความสำคัญเปิดพื้นที่สร้างความสุข สร้างการมีส่วนร่วมของคนในสังคม และคนทุกช่วงวัยเข้าใจว่าสุขภาวะครอบครัวที่ดีเป็นอย่างไร

นายวรรจธนภูมิ ลายสุวรรณชัย กรรมการผู้จัดการบริษัท อายดรอปเปอร์ ฟิลล์ จำกัด กล่าวว่า ปลูกสุขเฟส (Plook Sook Fest) จัดขึ้นเพื่อเสริมความสัมพันธ์ในครอบครัว เปิดพื้นที่ให้ผู้ใหญ่และเด็กได้สื่อสารเชื่อมใจกันและกัน และนำเสนอนวัตกรรมเช็คสุขภาพจิตสำหรับทุกคนในพื้นที่ โดยภาคีเครือข่ายต่างๆ ที่ทำงานด้านสุขภาวะครอบครัว ได้ร่วมกันออกแบบกิจกรรมฮีลใจให้ออกมาภายใต้แนวคิด “3 พื้นที่ แห่งความปลอดภัย” ได้แก่ 1.พื้นที่ Connect ชาวต่างวัย เพลิดเพลินไปกับกิจกรรมและงานศิลปะร่วมสมัย 2.พื้นที่ Check up สุขภาพใจ ผ่านกิจกรรมเสียงบำบัด และบอกเล่าเรื่องราวหนักใจให้อาสาสมัครช่วยรับฟัง 3.พื้นที่ Showcase โชว์ของ โดยชาวสงขลามาออกร้าน นำเสนอของดีแต่ละบ้าน และสร้างเครือข่ายเชื่อมต่อระหว่างกัน มีกิจกรรมรวม 9 รายการ ให้ทุกคนได้เข้าถึงความสุขและใช้เวลาพิเศษด้วยกัน โดยมีครอบครัวและเยาวชนในพื้นที่และจังหวัดใกล้เคียงเข้าร่วมงานตลอดทั้ง 3 วัน 10,000 คน สามารถติดตามรายละเอียดกิจกรรมได้ที่เฟซบุ๊กแฟนเพจ ปลูกสุข Festival