ร้อนฉ่าทั่วโลกออนไลน์ กับการวิพากษ์วิจารณ์ธุรกิจขายของออนไลน์ ดิ ไอคอน กรุ๊ป ธุรกิจตัวแทนจำหน่ายสินค้าเกี่ยวกับอาหารเสริมเพื่อสุขภาพชื่อดัง ซึ่งในมุมของธุรกิจก็สร้างความสงสัยกันว่า การจดทะเบียนการขายตรง และตลาดแบบตรงนั้น ทั้ง 2 รูปแบบนี้มีความต่างกันอย่างไร ทีมเศรษฐกิจ เดลินิวส์ ไขข้องสงสัยให้ฟัง
ทั้งนี้ ทั้งการจดทะเบียนการขายตรง และตลาดแบบตรงนั้น อยู่ภายใต้ พ.ร.บ.ขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 และ พ.ร.บ.ขายตรงและตลาดแบบตรง (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2560 ซึ่งสาระสำคัญ ดังนี้
การขายตรง (Direct Selling) คือ วิธีการจำหน่ายสินค้าหรือบริการรูปแบบหนึ่ง ที่ผู้ขายหรือเรียกว่าผู้จำหน่ายอิสระหรือตัวแทนขายตรง นำสินค้าไปขายให้กับผู้ซื้อโดยตรงถึงบ้านหรือสถานที่อื่นที่มิใช่ร้านค้าปกติทั่วไป เช่น ธุรกิจขายผลิตภัณฑ์อาหารเสริม Amway หรือเครื่องสำอาง Mistine เป็นต้น
การตลาดแบบตรง (Direct Marketing) คือ การทำตลาดสินค้าหรือบริการในลักษณะของการสื่อสารข้อมูลผ่านสื่อต่าง ๆ เช่น โทรทัศน์ วิทยุ อินเตอร์เน็ต แอพลิเคชั่น แผ่นพับ เพื่อเสนอสินค้าหรือบริการโดยตรงต่อผู้บริโภคซึ่งอยู่ห่างโดยระยะทาง และมุ่งหวังให้ผู้บริโภคแต่ละรายตอบกลับเพื่อซื้อสินค้าหรือบริการของผู้ประกอบธุรกิจตลาดแบบตรง
ดังนั้นการทำตลาดโดยใช้สื่อในการนำเสนอ การขายสินค้าออนไลน์หรือธุรกรรมพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce) จึงเป็นการขายในตลาดแบบตรง เช่น การขายผ่านเว็บไซต์ Shopee, Lazada, Facebook, Instagram, Line, Market Place หรือแพลตฟอร์มต่าง ๆ
ผู้ที่จะทำการตลาดแบบตรงไม่ว่าจะเป็นบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคล
จะต้องยื่นคำขอจดทะเบียนการประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงต่อสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.)
หากไม่ได้ยื่นขอจดทะเบียนถือว่าเป็นธุรกิจที่ไม่ได้รับอนุญาตให้ขายสินค้านั้นๆ มีความผิดจะต้องโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปีหรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และปรับอีกวันละไม่เกิน 10,000 บาท ตลอดเวลาที่ยังฝ่าฝืนอยู่
ขณะนี้ในระบบของ สคบ. มีผู้ประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงจำนวน 767 ราย
ขณะที่ด้าน น.ส.จิราพร สินธุไพร รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ได้โพสต์เฟซบุ๊กว่า “ขณะนี้ดิฉันประชุม OECD อยู่ต่างประเทศ ทันทีที่ได้รับแจ้งกรณีปัญหา บริษัท #ดิไอคอนกรุ๊ป จำกัด ได้สั่งการ สคบ. ตรวจสอบและรายงานในส่วนกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พ.ร.บ. ขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภค เพื่อให้ความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย อย่างยุติธรรม
