หลังกรณีผู้ใช้ Tiktok รายหนึ่งโพสต์คลิป ระบุว่าเปิดแอร์ 27 องศาและเปิดพัดลมแล้วค่าไฟฟ้าเพิ่มขึ้น กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.) จึงออกมาชี้แจงว่าไม่สมเหตุสมผลและขาดข้อมูลตัวแปรอื่นๆ โดยยืนยันว่าการเปิดแอร์ที่ 27 องศาเซลเซียส พร้อมกับเปิดพัดลม สามารถช่วยประหยัดค่าไฟฟ้ามากกว่าเปิดแอร์ที่ 25 องศาเซลเซียสเพียงอย่างเดียว พร้อมแนะนำวิธีตรวจสอบตัวแปรที่ทำให้ค่าไฟแพงขึ้น

‘วัฒนพงษ์ คุโรวาท’ อธิบดีกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน เปิดเผยถึงกรณีที่สื่อมวลชนได้นำเสนอข่าวของผู้ใช้ Tiktok รายหนึ่ง ได้โพสต์ถึง “ทฤษฎีเปิดแอร์ 27 องศาแล้วเปิดพัดลม จะช่วยลดค่าไฟได้ครึ่งนึง จริงไหม??? มาดูกัน #ค่าไฟแพง #27” โดยระบุว่า การที่เปิดแอร์ 27 องศาและเปิดพัดลมไปพร้อมกัน ทำให้ค่าไฟฟ้าเพิ่มขึ้นจาก 1,000 หน่วย เป็น 1,200 หน่วย โดยเพิ่มขึ้นจากพัดลม 3 ตัว 

กรณีดังกล่าวอาจเกิดจากหลายปัจจัย ซึ่งไม่มีข้อมูลประกอบเพียงพอต่อการวิเคราะห์ ว่าปริมาณไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นมาจากเครื่องใช้ไฟฟ้าใด กระทั่งพฤติกรรมการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าร่วมกับเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ มีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่อย่างไร ‘หากพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าไม่มีการเปลี่ยนแปลง ก็จะสามารถวิเคราะห์เป็นค่าคงที่ และตัวแปรที่เปลี่ยนแปลงไปเกิดจากการตั้งอุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียสพร้อมกับเปิดพัดลมช่วย จึงจะสามารถวิเคราะห์ได้ว่าค่าไฟฟ้าเพิ่มขึ้นหรือลดลง’

กล่าวคือ กรณีพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าไม่เปลี่ยนแปลง ประกอบกับการตั้งอุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส ‘ยังคงมีตัวแปรอื่น ๆ ที่ทำให้ปริมาณการใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นได้’ อาทิ สภาพอากาศที่ร้อนจัดมากกว่าหลายเดือนที่ผ่านมา โดยมีอุณหภูมิภายนอกสูง การทำงานของเครื่องปรับอากาศก็จะใช้กำลังไฟฟ้าในการทำงานมากขึ้น หรือจากสาเหตุเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ทำงานแบบอัตโนมัติเกิดความบกพร่องจนเครื่องทำงานตลอดเวลา 

‘ส่วนในกรณีการเปิดพัดลมไปพร้อมกับเปิดเครื่องปรับอากาศแล้วค่าไฟเพิ่มขึ้น’ โดยทั่วไปบ้านพักจะใช้พัดลมขนาด 16 นิ้ว เมื่อเปิดความเร็วสูงสุดเบอร์ 3 จะใช้กำลังไฟฟ้าสูงสุดไม่เกิน 80 วัตต์ และหากเปิดตลอดเวลาทั้งเดือน จะใช้พลังงานไฟฟ้าเท่ากับ 80/1000 x 24 x 30 =57.60 หน่วย/เดือน/ตัว ซึ่งถ้าเปิดพัดลม 3 ตัว จะใช้ไฟฟ้า 172.80 หน่วย/เดือน ค่าไฟฟ้าประมาณ 5 บาท/หน่วย ซึ่งคิดเป็นเงินค่าไฟฟ้าจากการเปิดพัดลม 3 ตัว เท่ากับ 864 บาท 

เมื่อมองตามหลักวิชาการและความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติแล้ว การเปิดพัดลมจะช่วยหมุนเวียนอากาศ ขณะเดียวกัน การเปิดเครื่องปรับอากาศโดยตั้งอุณหภูมิไว้ที่ 27 องศาเซลเซียส จะช่วยลดพลังงานไฟฟ้าที่ใช้ลงไปได้ประมาณ 10-30% ‘โดยทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยแวดล้อมอื่นประกอบด้วย’ เช่น อุณหภูมิแวดล้อม ณ เวลาที่เปิดใช้งานเครื่องปรับอากาศ , การล้างทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศ ฯลฯ เป็นต้น 

‘ดังนั้น การกล่าวอ้างว่าไฟฟ้าเพิ่มขึ้นจาก 1,000 เป็น 1,200 หน่วย/เดือน จึงเป็นการกล่าวที่ไม่สมเหตุสมผล และไม่มีข้อมูลประกอบอื่น ๆ ที่เพียงพอในการพิสูจน์เป็นข้อเท็จจริงได้ว่าค่าไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นเกิดจากสาเหตุใด เนื่องจากการใช้งานจริงอาจไม่ได้เปิดพัดลมตลอดเวลาโดยไม่ปิดพัก รวมถึงหากเปิดไว้จริง ปริมาณการใช้ไฟฟ้าก็ไม่สามารถเพิ่มขึ้นเป็นจำนวน 200 หน่วย/เดือน ตามที่กล่าวอ้างได้’

สอดคล้องกับความคิดเห็นของ ‘รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์’ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ได้ให้ข้อมูลว่า “ที่ค่าไฟของผู้ใช้ดังกล่าวเกิดเพิ่มขึ้น อาจจะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยในการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ ภายในบ้าน แต่จากการวัดผลพบว่า การเปิดแอร์ 27 องศา ช่วยลดค่าไฟได้จริง ประมาณ 20%- 50%”

นอกจากนี้ ประเด็นสำคัญที่ต้องคำนึงคือ คลิปการทดลองดังกล่าว ไม่มีรายละเอียดใด ๆ ที่ระบุว่าการทดลองในหนึ่งเดือนนั้น ได้มีการควบคุมปัจจัยใดไว้บ้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เรื่องการใช้ไฟฟ้า ไม่ว่าจะจากเครื่องปรับอากาศ พัดลม หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ ในบ้าน ให้เป็นไปในลักษณะเดียวกันตลอดทั้งสองเดือนที่นำมาเปรียบเทียบกัน  

“ดังนั้นเมื่อย้อนกลับมาดูคลิป ที่มีการอ้างถึงวิธีการเปิดแอร์ในรูปแบบดังกล่าว และส่งผลให้มีการใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นถึง 200 หน่วย ซึ่งสูงกว่าเดิมมากถึง 20% จากเดิม ก็เป็นที่น่าสงสัย ว่าจริง ๆ แล้ว ได้มีการใช้งานแอร์และเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ หนักขึ้นกว่าเดิมด้วยหรือไม่ ถึงได้มีหน่วยการใช้ไฟฟ้าเพิ่มมากขึ้นขนาดนั้น และผมยังเชื่อว่า การเปิดแอร์ 27 องศาเซลเซียส พร้อมเปิดพัดลมเป่าตัว ช่วยทำให้ประหยัดค่าไฟฟ้าได้ มากกว่าการเปิดแอร์ 25 องศา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากเป็นแอร์อิเวอร์เตอร์ ยิ่งทำให้ประหยัดมากขึ้นไปอีก” รศ.ดร.เจษฎา กล่าว

ทั้งนี้ วัฒนพงษ์ และ รศ.ดร.เจษฎา ยังได้แนะนำประชาชนเพิ่มเติม ถึงการใช้เครื่องปรับอากาศให้มีประสิทธิภาพและประหยัดพลังงาน อาทิ การปรับแอร์ที่ 27 องศา พร้อมเปิดพัดลม, การล้างแอร์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง และการเปลี่ยนมาใช้แอร์แบบอินเวอร์เตอร์ รวมถึงหากต้องการลดค่าไฟ ก็ให้ลดการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ ที่ไม่จำเป็นควบคู่กันไป ประกอบกับการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอจะสามารถช่วยลดค่าไฟฟ้าได้อย่างเห็นผลจริง