เมื่อวันที่ 1 ส.ค. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นพดล กรรณิกา ผู้อำนวยการสำนักวิจัยซูเปอร์โพล (SUPER POLL) ร่วมกับ นางจุฬารัตน์ นิรัติศยกุล นักวิชาการอิสระด้านการเกษตรและการพัฒนาที่ยั่งยืน ร่วมกันเสนอผลสำรวจภาคสนาม เรื่อง กู้วิกฤตศรัทธาได้ ถ้าปฏิรูประบบราชการ กรณีศึกษาประชาชนทุกสาขาอาชีพทั่วประเทศโดยดำเนินโครงการทั้งการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) จำนวน 1,142 ตัวอย่าง ดำเนินโครงการระหว่างวันที่ 24 – 31 กรกฎาคม 2564 ที่ผ่านมา
พบเหตุปัจจัยวิกฤตศรัทธาด้านการเมืองและระบบราชการในพื้นที่แดงเข้มกรุงเทพมหานครและปริมณฑลใน 3 อันดับแรกได้แก่ ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 93.2 ระบุ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง อันดับรองลงมาได้แก่ ร้อยละ 90.4 ระบุ ฝ่ายการเมืองมุ่งถอนทุนคืน ไม่ยอมทำงานช่วยเหลือประชาชนยามวิกฤต และอันดับสามได้แก่ ร้อยละ 89.1 ระบุ ฝ่ายปกครองและสาธารณสุขระดับพื้นที่มีประสิทธิภาพไม่เพียงพอ ไม่ได้รับการสนับสนุนทรัพยากรที่เพียงพอในการควบคุมโรคและช่วยเหลือประชาชน
ที่น่าเป็นห่วงคือ เหตุปัจจัยวิกฤตด้านสังคมและปัญหาปากท้องของประชาชนในพื้นที่แดงเข้ม กรุงเทพมหานครและปริมณฑล พบว่า ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 93.3 ระบุ ไม่มีการควบคุมราคาสินค้าจำเป็นต่อความเป็นความตายของประชาชน เช่น ชุดตรวจโควิด ชุดยาสมุนไพรและยาปัจจุบัน ราคาอาหาร และร้อยละ 93.3 เท่ากันระบุ ปล่อยให้ประชาชนจำนวนมากในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ถูกทอดทิ้ง ไม่มีระบบการช่วยเหลือที่ดีเพียงพอ จึงเกิดวิกฤตความเป็นความตายของประชาชนจำนวนมาก ในขณะที่ ร้อยละ 89.7 ระบุ เข้าถึงความช่วยเหลือจากรัฐ หน่วยงานราชการยาก เมื่อเข้าถึงได้ก็ไม่ได้รับความช่วยเหลือ
ที่น่าพิจารณาคือ การปฏิรูปบริหารจัดการระบบราชการแก้เหตุปัจจัยที่ล้มเหลวในการช่วยเหลือประชาชน พบว่า ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 94.1 ระบุหัวหน้าส่วนราชการต้องลงพื้นที่เข้าถึงความเดือดร้อนของประชาชน แก้ปัญหาให้ได้เห็นผลทันทีลดความเดือดร้อนของประชาชนได้ ร้อยละ 92.7 ระบุ ปฏิรูปให้ข้าราชการ เจ้าหน้าที่รัฐทำงานใกล้ชิด เข้าถึงประชาชน แก้ปัญหาด้วยความรวดเร็วฉับไว มากกว่า กินเงินภาษีของประชาชนไปวัน ๆ ร้อยละ 91.5 ระบุ ให้ออกจากราชการหรือออกจากตำแหน่งที่ไม่สามารถช่วยประชาชนได้ ในขณะที่ ร้อยละ 88.9 ระบุ ต้องการเลือกตั้งผู้ว่า กทม. ใหม่ โดยเร็ว และร้อยละ 83.3 ยังมีความหวังต่อรัฐบาลจะปฏิรูปราชการไม่เป็นรัฐราชการที่เชื่องช้าและคอร์รัปชัน
อย่างไรก็ตาม ผลสำรวจพบว่าส่วนใหญ่หรือร้อยละ 77.7 เห็นด้วยกับมาตรการการกักตัวที่บ้าน (Home Isolation) และการกักตัวที่ชุมชน (Community Isolation) ในขณะที่ร้อยละ 22.3 ไม่เห็นด้วย เพราะจะเป็นการควบคุมยากในการแพร่ระบาดของเชื้อโควิดในครอบครัวและชุมชน และที่น่าพิจารณาคือ ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 77.3 ระบุไม่มีความพร้อมรับมาตรการการกักตัวที่บ้าน (Home Isolation) และการกักตัวที่ชุมชน (Community Isolation) เพราะ ขาดความช่วยเหลือเตรียมการต่าง ๆ จากหน่วยงานรัฐและส่วนราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ฝ่ายปกครอง กระทรวงมหาดไทย กรุงเทพมหานคร (กทม.) สาธารณสุข พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นต้น ในขณะที่ ร้อยละ 22.7 ระบุ มีความพร้อม
ผอ.ซูเปอร์โพล กล่าวว่า ผลโพลชิ้นนี้ชี้ให้เห็นว่า ความทุกข์ยากเดือดร้อนของประชาชนมี 2 ส่วนคือ ผลจากการแพร่ระบาดเชื้อโควิด-19 และผลจากปัญหาค่าใช้จ่ายเรื่องปากท้องซึ่งหากระบบราชการทำงานช่วยเหลือประชาชนได้ดีจะช่วยแก้วิกฤตศรัทธาที่เกิดขึ้นในเวลานี้ได้ แต่ข้อมูลที่พบในเวลานี้คือ ประชาชนส่วนใหญ่เป็นทุกข์ หวาดกลัวการแพร่ระบาดเชื้อโควิด-19 และมีภาระค่าใช้จ่ายสินค้าจำเป็นต่อการรักษาตัวเองและการกินการอยู่
โดยพบว่า ราคาชุดตรวจโควิด (Rapid Test) ด้วยตนเอง ตั้งต้นที่นำเข้าอยู่ที่ 50 ถึง 60 บาทต่อชิ้น แต่ราคาในท้องตลาดพุ่งสูงถึง 300 – 400 บาท และราคาชุดยาจำเป็นต่อการรักษาด้วยตนเองก็เพิ่มสูงขึ้นโดยภาครัฐกลับไปเห็นความสำคัญของประโยชน์ที่ผู้ผลิตและผู้ขายมากกว่า ความเป็นความตายของประชาชน
“ยิ่งไปกว่านั้น ผลการศึกษาพบด้วยว่า หัวหน้าส่วนราชการ ต้องมีความสามารถช่วยเหลือประชาชนได้ โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ที่ประชาชนกำลังเรียกร้องให้มีการปรับย้ายหรือให้พ้นตำแหน่ง ถ้าไม่สามารถแก้ปัญหาได้ และส่วนใหญ่ต้องการให้มีการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครใหม่โดยเร็ว ” ผอ.ซูเปอร์โพล กล่าว
ในขณะที่ นางจุฬารัตน์ นิรัติศยกุล นักวิชาการอิสระด้านการเกษตรและการพัฒนาที่ยั่งยืน กล่าวว่า ผลสำรวจนี้ย้ำให้เห็นว่า ภาคประชาชนตระหนักถึงปัญหาความรุนแรงของวิกฤตโควิด-19 จนถึงจุดที่ทุกคนต้องดูแลเองทั้งครอบครัวและชุมชน อย่างไรก็ตาม ประเด็นปัญหาสำคัญ คือ การเร่งเตรียมความพร้อมของครอบครัวและชุมชนในการเตรียมบ้านให้สามารถรองรับ ผู้ป่วยที่ไม่มีเตียง ผู้ป่วยที่ถูกส่งกลับมายังภูมิลำเนา และชุมชนที่สามารถแยกกักตัวได้ให้ปลอดภัยทั้งสำหรับผู้ป่วยและสมาชิกในชุมชนและในครอบครัว
นางจุฬารัตน์ กล่าวต่อว่า เสาหลักของชาติที่เป็นหน่วยงานรัฐและส่วนราชการ จึงน่าจะเร่งรีบรักษาจุดแข็งของภาคประชาชนคนไทย “คนละไม้ คนละมือ” ด้วยจิตอาสาแบบ คนไทยไม่ทิ้งกัน ให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืน หน่วยงานรัฐและส่วนราชการจึงจำเป็นต้องรีบเข้ามาเสริมกองทัพประชาชนในด้านต่าง ๆ เช่น การขนส่งอย่างปลอดภัย การกระจายชุดยาและชุดอาหารประจำวัน โดยเฉพาะสมุนไพรไทยที่หลากหลายนอกจาก ฟ้าทะลายโจรที่กำลังขาดแคลน เพราะยังมีสมุนไพรไทยตัวอื่น ๆ ที่มีสรรพคุณในการรักษาบรรเทาอาการเจ็บป่วยของประชาชนผู้ติดเชื้อโควิด-19 ได้เช่นกันและช่วยเรื่องปากท้องพี่น้องเกษตรกรไปพร้อมกัน
“ในขณะที่เกิดคลัสเตอร์ใหม่ย่านอุตสาหกรรมโรงงานต่าง ๆ ส่วนราชการน่าจะใช้มาตรการเข้มในการรักษาและควบคุมโรคคู่กับช่วยเรื่องปากท้องเช่นกันให้อยู่ในพื้นที่อุตสาหกรรมโรงงานหรือเปิดพื้นที่พิเศษของส่วนราชการช่วยเหลือประชาชน เช่น พื้นที่ของกองทัพ(Army Land) พื้นที่ราชพัสดุที่โล่งและแยกตัวจากชุมชนแทนการส่งกลับภูมิลำเนา” นักวิชาการอิสระด้านการเกษตรและการพัฒนาที่ยั่งยืน กล่าว
“และสุดท้ายในภาวะวิกฤตเช่นนี้ ความหวังของประชาชนอยู่ที่ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีที่ต้องเด็ดขาดในความเป็นผู้นำ (Leadership) ไม่คำนึงถึงผลประโยชน์ของใครกล้าปฏิรูปและขับเคลื่อนระบบราชการแบบแรง ๆ ยึดครองใจประชาชนนำพาประเทศผ่านวิกฤตไปได้โดยจะดูจากการปรับย้ายข้าราชการปลายปีนี้” ผอ.ซูเปอร์โพล กล่าวถึง พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ทิ้งท้ายไว้ด้วย
