ผู้ป่วยคาดไม่ถึง…ว่าจะ ‘ปวดแบบสุดทน!!’
จนกระทั่งเริ่มออกอาการ “ปวดขา” เมื่อราว ๆ 5 ปีที่แล้ว ส่งผลให้ “คุณประมาณ เชิงทวี” เลือกหนทางแก้ความปวดด้วยการไปอาศัยคลินิกบริการนวดคลายเส้นเป็นครั้งคราวเพื่อให้อาการทุเลา แล้วก็ไปดูแลงานในความรับผิดชอบได้ตามปกติ แต่ผลสุดท้าย…นอกจากความปวดจะไม่ยอมลดราแล้วแถมยังเพิ่มมากขึ้นจนเจ็บ “สุดทน” ทำให้ “คุณประมาณ” ยอมไปพึ่งพาหาหมอที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง โดยได้ให้ข้อมูลกับทีมงาน “อุ่นใจ…ใกล้หมอ” ว่า…
คุณประมาณ เชิงทวี
“…ไม่ได้คิดหรอกนะว่ามันจะเจ็บขนาดนี้ คือเจ็บมาจนถึงจุดที่ทนไม่ไหวและคิดว่าต้องผ่าตัดน่ะก็ 5 ปีพอดี จึงเห็นว่าต้องผ่าเร็วแล้ว แต่พอไปตรวจที่โรงพยาบาลของรัฐแห่งหนึ่งก็ไม่มีคิวว่างผ่าให้ ต้องรอถึงปีหน้านู้น…ผมจะรอไหวได้ไง จึงหารือลูก ๆ เขาก็บอกว่าให้ผ่าไปเลย ประกอบกับมีประกันอยู่ด้วยก็เลยมาหาหมอที่ โรงพยาบาลสุขุมวิท ซึ่งหลังจากตรวจแล้วหมอเขาบอกว่ามาผ่าเลย ผมก็มาผ่าเลย… โอ้โห…อย่างกับเอาภูเขาออกจากอกเลย มันโล่งไปเลยหลังผ่าตัด 2 วัน…พอหายปวดก็โล่งไปเลย ใครเจออาการแบบนี้แล้วไม่ยอมรักษา…ทั้ง ๆ ที่มีเงินมีทองก็ช่วยอะไรไม่ได้หรอก ตัดสินใจผ่าตัดอย่างผมเลยดีกว่า มีเพื่อนข้างบ้านเขาก็ไปผ่ากันมาหลายราย แต่ไม่ได้ผ่าแบบเดียวกับผมคือผ่าแบบแผลเล็ก เจ็บน้อย หายเร็ว ไปยืนดูกระจกแล้วก็เห็นด้วยว่าขาตรง ไม่โก่งเหมือนเดิม หมอกับพยาบาลเขาก็ใส่ใจกับคนไข้ดีมาก ผมว่าโรงพยาบาลนี้บริการดีนะครับ…”
“หมอจอแก้ว” เชื่อว่าท่านผู้อ่านคงจะเห็นด้วยกับถ้อยคำที่ “คุณประมาณ” กล่าวว่า… “…ใครเจออาการแบบนี้แล้วไม่ยอมรักษา…ทั้ง ๆ ที่มีเงินมีทองก็ช่วยอะไรไม่ได้หรอก…” ซึ่งก็คงไม่มีอะไรต้องโต้แย้ง ยิ่งหากเป็นท่านผู้สูงวัยก็ย่อมหนีไม่พ้น “ภาวะเข่าเสื่อม” ซึ่งมีโอกาสต้องเผชิญทั้ง “เข่าโก่ง-ความปวด” มารังควานอีกต่างหาก การรักษาจึงเป็นเรื่องจำเป็นที่ควรต้องรีบจัดการโดยไม่รอช้าเพื่อเป็นการ “ตัดไฟแต่ต้นลม” นะครับ…
‘ผ่าตัดเปลี่ยน’ เฉพาะ ‘ผิวข้อเข่า’ ที่สึกไปหมดแล้ว
คราวนี้ก็จะให้ท่านผู้อ่านได้รับความกระจ่างจาก “รศ.นพ.วัชระ วิไลรัตน์” ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านศัลยศาสตร์ข้อเข่าและข้อสะโพกเทียม ในฐานะ “แพทย์ที่ปรึกษา ศูนย์โรคกระดูกและข้อ โรงพยาบาลสุขุมวิท” ผู้ดูแลรักษาอาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยสูงวัยที่มีนามว่า “คุณประมาณ” ซึ่งเจอภาวะ “เข่าเสื่อม-ขาโก่ง-ปวดรุนแรง” จนไม่อาจใช้ชีวิตได้อย่างเป็นปกติสุข โดย “อาจารย์หมอวัชระ” ได้อธิบายโดยมีผลเอกซเรย์ประกอบ ดังต่อไปนี้…
รศ.นพ.วัชระ วิไลรัตน์ แพทย์ที่ปรึกษา ศูนย์โรคกระดูกและข้อ รพ.สุขุมวิท
“…หลังจากตรวจร่างกายแล้วได้ส่งเข้ารับการเอกซเรย์เพื่อประเมินผิวข้อ เราก็สามารถวินิจฉัยได้ชัดเจนว่ามี ภาวะข้อเข่าเสื่อมระยะสุดท้าย ซึ่งจะเกิดลักษณะ ขาโก่ง โดยที่ปลายขาจะบิดเข้าด้านใน แบบกระดูกชนกระดูก แสดงให้เห็นว่าผิวกระดูกอ่อนได้สึกไปหมดแล้วครับ ซึ่งในรายนี้เป็นผลจากความเสื่อมตามอายุ และคนไข้ก็ใช้งานเข่าค่อนข้างมากโดยอาจไม่ได้ดูแลรักษาเท่าที่ควร ซึ่งหากจะช่วยลดความเจ็บเข่าก็สามารถใช้ยาช่วยบำบัดได้ แต่เผอิญว่าคนไข้ได้ผ่านการใช้ยามามากแล้วจึงไม่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาหรือฉีดยาครับ ซึ่งเราได้แนะนำให้เข้ารับการ ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า ครับ…
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เพื่อการผ่าตัดข้อเข่า
สำหรับวิธีผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่านั้น มีด้วยกันหลายเทคนิค-หลายเทคโนโลยี ซึ่งกรณีนี้คือ เปลี่ยนข้อเข่าส่วนที่เป็นกระดูกอ่อนตรงผิวข้อของเข่า ทั้งหมดเลย อีกทั้งได้อธิบายให้คนไข้ทราบถึงเทคโนโลยีผ่าตัดของ โรงพยาบาลสุขุมวิท ที่มีการใช้ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะเป็นตัวช่วยทำให้เสียเลือดน้อย ขณะที่มีความแม่นยำสูง ช่วยให้มีการบาดเจ็บแผลไม่มาก คนไข้จะสามารถฟื้นตัวได้เร็วครับ ต่างกับในอดีตซึ่งการผ่าตัดจะใช้วิธีเปิดแผลค่อนข้างกว้าง ประกอบกับต้องมีการใช้เหล็กสอดเข้าในโพรงกระดูก ดูแกนของขา ซึ่งผู้ป่วยจะมีการสูญเสียเลือดมากจึงส่งผลให้ขาบวมหลังผ่าตัด คนไข้จึงฟื้นตัวค่อนข้างช้าครับ ทั้งนี้หลังจากเปลี่ยนมาใช้ข้อเข่าเทียมแล้วจะมีประสิทธิภาพในการใช้งานระยะยาวไม่แตกต่างกันครับ อย่างไรก็ตาม ขั้นตอนในการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมด้วยคอมพิวเตอร์คือต้องผ่านการตรวจร่างกายและสุขภาพโดยทั่วไปก่อน คือมีการเช็กระบบหัวใจ ระบบหลอดเลือด และอื่น ๆ ทุกอย่างให้เรียบร้อย ก่อนที่จะแนะนำคนไข้ให้เรียนรู้ว่าจะต้องทำการบริหารอะไรทั้งก่อนและหลังจากการผ่าตัดครับ…”
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เพื่อการผ่าตัดข้อเข่า
สรุปว่า “คุณประมาณ” ได้เข้ารับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมที่ “ศูนย์โรคกระดูกและข้อ โรงพยาบาลสุขุมวิท” ซึ่งนอกจาก “อาจารย์หมอวัชระ” จะใช้เทคโนโลยีผ่าตัดทันสมัยแล้ว…ยังมีบุคลากรการแพทย์ที่ถึงพร้อมด้วยความรู้ความชำนาญและประสบการณ์มาเป็นผู้ช่วยในการผ่าตัดตลอดเวลา 1 ชั่วโมงเศษ และหลังจากผ่าตัดแล้วเสร็จผู้ป่วยสูงวัยรายนี้ก็สามารถขยับขา-งอเข่าได้เลย แล้วอีก 1 วันก็สามารถลุกเดินได้ โดยมีโอกาสคืนสู่การใช้ชีวิตได้ตามปกติหลังจากนั้นประมาณ 3-4 สัปดาห์ และหากทำการบริหารเข่าตามที่คุณหมอแนะนำก็น่าจะเร็วขึ้นอีก
ข้อเข่าเทียมที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยน
คุณหมอแนะนำ…บริหารเข่า ‘ยืดอายุข้อเข่า’
ประเด็นที่ “อาจารย์หมอวัชระ” ฝากมาด้วยความปรารถนาดีคือ “หลักในการยืดอายุ-ป้องกันข้อเข่าเสื่อม” โดยระบุว่า…
“…จริง ๆ แล้วสาเหตุที่ข้อเข่าเสื่อมมีตั้งแต่เรื่องพันธุกรรม และกรณีของผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก รวมถึงกลุ่มผู้ประสบอุบัติเหตุมาก่อนนะครับ โดยในกรณีของผู้มีน้ำหนักตัวสูงมากก็ขอแนะให้คุม และ บริหารเข่า ไว้ดีกว่า ซึ่งสามารถใช้ยาแก้ปวดหรือยาพวกคลายกล้ามเนื้อซึ่งพอช่วยได้เหมือนกันครับ แต่การป้องกันถือเป็นการซื้อเวลาได้แม้ว่าความเสื่อมจะเป็นเรื่องปกติก็ตาม แต่ถ้ามีวิธีป้องกันก็จะช่วยให้สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติอย่างมีความสุขนะครับ แล้วเมื่อใดที่ถึงเวลาต้องเข้ารับการผ่าตัดก็ไม่ต้องกลัวนะครับ เพราะสมัยนี้มีเทคโนโลยีการแพทย์ก้าวหน้ามาช่วยในการผ่าตัดมากขึ้นกว่าเมื่อก่อน อย่างเช่นกรณีนี้ก็ยังมีเรื่องของวัสดุข้อเข่าเทียมที่นำมาใช้ ก็เป็นไทเทเนียมผสมกับพลาสติกทนแรงเสียดทานสูง มีอายุการใช้งานโดยเฉลี่ยส่วนใหญ่ก็ 20-30 ปี เปลี่ยนข้อเข่าเทียมแล้วสามารถมีความสุขแบบเจ็บน้อยลง แผลเล็กลง อะไรพวกนี้ครับ…”.
หมอจอแก้ว
