เมื่อวันที่ 8 ต.ค.ผู้สื่อข่าวรายงานว่าเพจเฟซบุ๊ก “ฝ่าฝุ่น” โพสต์ภาพพร้อมข้อความระบุว่า “วายุพิฆาต” ประเทศไทยได้รับการป้องกันจากพายุหมุนหรือพายุไซโคลนมาอย่างยาวนาน เนื่องจากหลายปัจจัยทั้งทางภูมิศาสตร์และสภาพอากาศ ต่อไปนี้คือเหตุผลว่าทำไมประเทศไทยจึงได้รับการป้องกันจากพายุไซโคลนที่มาจากทั้งทะเลจีนใต้และอ่าวเบงกอล:
- สิ่งกีดขวางทางภูมิศาสตร์
ลักษณะภูมิศาสตร์ของประเทศไทยมีบทบาทสำคัญในการป้องกันพายุไซโคลน:
- แนวเทือกเขา: ประเทศไทยล้อมรอบด้วยเทือกเขาที่ช่วยป้องกันพายุไซโคลน เช่น เทือกเขาตะนาวศรี ซึ่งตั้งอยู่ตามแนวชายแดนไทย-เมียนมา และ เทือกเขาอันนัม (ทางทิศตะวันออกสู่ลาวและเวียดนาม) ช่วยลดความรุนแรงของพายุไซโคลนที่อาจมาถึงพื้นที่ตอนในของประเทศไทย เทือกเขาเหล่านี้ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันทางกายภาพซึ่งขัดขวางการเดินทางและลดความแรงของพายุไซโคลนเมื่อเคลื่อนเข้ามาในแผ่นดิน
- คาบสมุทรมลายู: พื้นที่ทางตอนใต้ของประเทศไทยได้รับการป้องกันจากพายุไซโคลนที่มาจาก อ่าวเบงกอล เนื่องจาก คาบสมุทรมลายู ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกัน หากพายุไซโคลนเคลื่อนมาจากอ่าวเบงกอลผ่านทะเลอันดามัน พายุจะอ่อนแรงลงเมื่อเคลื่อนเข้าหาคาบสมุทร หรือจะพัดเข้าเมียนมาหรือบังคลาเทศก่อนที่ผลกระทบจะมาถึงประเทศไทย
- อ่าวไทย: พายุไซโคลนที่เกิดขึ้นจาก ทะเลจีนใต้ มักอ่อนแรงลงเมื่อเคลื่อนข้ามแผ่นดินเวียดนามและกัมพูชาก่อนที่จะเข้าสู่อ่าวไทย ประเทศเหล่านี้ ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันออกของประเทศไทย มักจะรับแรงกระแทกจากพายุเต็มๆ ทำให้ประเทศไทยได้รับเพียงผลกระทบรอง เช่น ฝนตกหนักหรือมีลมแรง
- รูปแบบลมประจำถิ่นและเส้นทางพายุ
พายุไซโคลนเขตร้อนถูกควบคุมโดยรูปแบบลมขนาดใหญ่และสภาพอากาศในบรรยากาศ:
- ลมประจำถิ่นตะวันตกและระบบมรสุม: ในช่วงฤดูมรสุม ระบบลมประจำถิ่นและลมตะวันตกช่วยนำพายุไซโคลนให้ห่างจากภาคกลางของประเทศไทย พายุไซโคลนมักจะเคลื่อนตามทิศทางลมที่พัดไปทางเหนือสู่ประเทศใน อ่าวเบงกอล (เช่น เมียนมา บังคลาเทศ และอินเดีย) หรือไปทางตะวันตกสู่ เวียดนาม ตำแหน่งของประเทศไทยที่อยู่ด้านหลังของเส้นทางพายุนี้ทำให้พ้นจากผลกระทบหลักของพายุไซโคลน
- แรงคอริออลิส: แรงคอริออลิสจากการหมุนของโลกส่งผลต่อการเคลื่อนที่ของลมในซีกโลกเหนือ มักจะนำพายุไซโคลนที่เกิดขึ้นใน อ่าวเบงกอล ให้เคลื่อนไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือหรือทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ส่งผลให้พายุเคลื่อนเข้าประเทศเมียนมาหรือบังคลาเทศ แทนที่จะเคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทยโดยตรง พายุไซโคลนที่เกิดขึ้นใน ทะเลจีนใต้ มักจะเคลื่อนไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือส่งผลต่อเวียดนามและจีนตอนใต้ ลดโอกาสที่พายุจะเคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทยด้วยความรุนแรงเต็มที่
- ผลกระทบจากการเคลื่อนตัวขึ้นฝั่งที่ลดความรุนแรงของพายุ
- พายุไซโคลนเขตร้อนสูญเสียพลังงานและความแรงเมื่อพัดขึ้นฝั่ง เพราะพายุต้องอาศัยน้ำทะเลอุ่นเป็นแหล่งพลังงาน เมื่อพายุเคลื่อนเข้าสู่แผ่นดิน:
- การสูญเสียแหล่งพลังงาน: พายุไซโคลนได้รับพลังงานจากการระเหยของน้ำทะเลอุ่น ซึ่งช่วยเพิ่มพลังงานหมุนเวียนและลมแรง เมื่อพายุเคลื่อนเข้ามาในแผ่นดิน พายุจะไม่สามารถรับพลังงานจากทะเลได้อีก ทำให้ความรุนแรงของพายุลดลงอย่างรวดเร็ว
- แรงเสียดทานจากภูมิประเทศ: ภูมิประเทศที่ไม่สม่ำเสมอ (ภูเขา เนินเขา ป่าไม้) สร้างแรงเสียดทานซึ่งขัดขวางการหมุนเวียนของพายุ ทำให้พลังงานของพายุลดลง นี่เป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดในประเทศไทย เมื่อพายุเคลื่อนข้ามประเทศเวียดนาม กัมพูชา หรือเมียนมา พายุจะอ่อนแรงลงก่อนถึงชายแดนไทย
- ละติจูดของประเทศไทยและเขตเกิดพายุเขตร้อน
พายุไซโคลนเขตร้อนมักก่อตัวระหว่าง ละติจูด 5° ถึง 20° ในซีกโลกทั้งสอง ซึ่งทำให้ประเทศไทยอยู่ในโซนที่มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดพายุ แต่:
- ประเทศไทยตั้งอยู่ในเขตเหนือสุดของเขตเกิดพายุไซโคลนเขตร้อน ซึ่งหมายความว่าพายุส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นทางใต้หรือตะวันออกของประเทศ
- พายุไซโคลนใน อ่าวเบงกอล มักจะเคลื่อนที่ไปทางทิศเหนือสู่ประเทศอินเดีย เมียนมา และบังคลาเทศ ก่อนที่จะอ่อนแรงลงเมื่อเข้าใกล้ละติจูดที่สูงขึ้น ซึ่งทำให้ประเทศไทยอยู่ที่ขอบนอกของเขตที่ได้รับผลกระทบ
- พายุไซโคลนใน ทะเลจีนใต้ มักจะเคลื่อนที่ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ส่งผลกระทบต่อเวียดนามและจีนตอนใต้ ก่อนที่จะอ่อนแรงลงเมื่อถึงประเทศไทย
- ความใกล้ชิดกับพื้นที่ก่อตัวของพายุหลัก
แม้ว่าประเทศไทยจะอยู่ใกล้เขตที่เกิดพายุไซโคลนเขตร้อนในทั้ง ทะเลจีนใต้ และ อ่าวเบงกอล แต่ประเทศไทยไม่ได้อยู่ในเส้นทางพายุโดยตรง ในกรณีของอ่าวเบงกอล:
- พายุไซโคลนมักเคลื่อนไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือสู่ประเทศอินเดียหรือบังคลาเทศ เนื่องจากระบบลมและสภาพความกดอากาศในพื้นที่
- เช่นเดียวกับพายุไซโคลนในทะเลจีนใต้ที่มักจะเคลื่อนไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือสู่ประเทศเวียดนามและจีนตอนใต้ ทำให้ลดโอกาสที่พายุจะพัดเข้าสู่ประเทศไทย
- พายุไซโคลนอ่อนแรงจากการเคลื่อนผ่านแผ่นดินโดยรอบ
พื้นที่ชายฝั่งโดยรอบประเทศไทย เช่น เมียนมา กัมพูชา และเวียดนาม ทำหน้าที่เป็นเขตกันชนเพิ่มเติม เมื่อพายุไซโคลนเคลื่อนข้ามประเทศเพื่อนบ้านหรือคาบสมุทรมลายู พายุจะอ่อนแรงลงอย่างรวดเร็วเนื่องจากปฏิสัมพันธ์กับแผ่นดินและการสูญเสียพลังงานจากความชื้น
บทสรุป:
ประเทศไทยได้รับการป้องกันจากพายุไซโคลนเนื่องจากปัจจัยหลายอย่าง ทั้งสิ่งกีดขวางทางภูมิศาสตร์ (เทือกเขา คาบสมุทรมลายู) การอ่อนแรงของพายุเมื่อขึ้นฝั่ง และสภาพลมประจำถิ่นที่ทำให้เส้นทางพายุเคลื่อนห่างออกไป ทำให้ประเทศไทยได้รับเพียงผลกระทบรอง เช่น ดีเปรสชั่น ฝนตกหนัก และลมแรง แทนที่จะได้รับผลกระทบจากพายุไซโคลนโดยตรง
อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจทำให้เส้นทางพายุและความรุนแรงเปลี่ยนแปลงไปในอนาคต รูป ChatGPT4o Generated”
ขอบคุณข้อมูล – ภาพ เพจ “ฝ่าฝุ่น”
