เชื่อว่าหลาย ๆ ท่านคงเคยประสบปัญหา “ฟิวส์รถยนต์” ขาดกันมาบ้างแล้ว บางคนคิดว่าถ้าขาดก็แค่เปลี่ยนตัวใหม่ก็ได้ หรือหากตัวเดิมขาดบ่อยๆ ก็ขยับเพิ่มแอมป์ให้สูงขึ้นเพียงเท่านั้น จะกังวลไปทำไม? แต่ทราบหรือไม่ว่า อันที่จริงแล้วการขาดของฟิวส์ แต่ละตัวนั้นต้องมีที่มาและสาเหตุ วันนี้ “รู้ก่อนเหยียบ” จึงขอนำทุกท่านมารู้จักกับ “ฟิวส์รถยนต์” กันครับ
“ฟิวส์ (fuse)” เป็นอุปกรณ์นิรภัยชนิดหนึ่ง ที่อยู่ในเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิด รวมถึงในวงจรไฟฟ้าของรถยนต์ด้วย โดยมีหน้าที่ป้องกันการลัดวงจร และการใช้กระแสเกินในวงจรไฟฟ้านั้น ๆ โดยจะใช้วิธีหลอมละลาย และตัดกระแสไฟออกจากวงจรเพื่อป้องการอุปกรณ์เสียหาย ฟิวส์ จะทำจากตะกั่วผสมดีบุก มีจุดหลอมเหลวที่ต่ำ
คุณสมบัติ “ฟิวส์”
เป็นโลหะผสมประกอบด้วย บิสมัท (Bi) ร้อยละ 50 ตะกั่ว (Pb) ร้อยละ 25 และดีบุก (Sn) ร้อยละ 25 โดยมวล ฟิวส์ มีจุดหลอมเหลวต่ำ ขณะที่กระแสไฟฟ้าผ่านฟิวส์ พลังงานไฟฟ้าจะเปลี่ยนเป็นพลังงานความร้อนให้กับฟิวส์เล็กน้อยแต่เมื่อมีการใช้กระแสไฟฟ้าเกินกำหนด หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจร กระแสไฟฟ้าปริมาณมากจะผ่านฟิวส์ พลังงานไฟฟ้าจะเปลี่ยนเป็นพลังงานความร้อนให้กับฟิวส์มากขึ้น จนฟิวส์หลอมละลาย ทำให้วงจรไฟฟ้านั้นๆ ถูกตัดกระแสไฟฟ้าไหลผ่านอีกไม่ได้
“การเลือกใช้ฟิวส์”
สำหรับวงจรไฟฟ้ารถยนต์ ต้องเลือกใช้ฟิวส์ที่มีค่าการทนกระแสไฟที่เหมาะสมโดยผู้ผลิตรถยนต์จะมีค่ากำหนดมาให้อยู่แล้ว โดยไม่ควรใช้ ฟิวส์ ที่มีค่าการทนกระแสที่สูงเกินหรือตํ่าเกินไป
ศัพท์ต่าง ๆ ที่แสดงบนแผงฟิวส์
Head Lamp / Head Light = ไฟหน้า ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Clearance/Parking Light = ไฟหรี่ ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Tail =ไฟท้าย ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
License Plate =ไฟส่องป้าย ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Instrument Cruiser/Meter & Gauge = ไฟหน้าปัด ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Stop Lamp = ไฟเบรก ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
Turn Signal /Turn = ไฟเลี้ยว ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
Hazard /Hazard Warning = ไฟฉุกเฉิน ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
Back-up Lamp = ไฟถอยหลัง ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Dome Light / Interior Lamp = ไฟในห้องโดยสาร ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Voltage Regulators/Charging System = ไฟชาร์จ ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
Radio / Audio = วิทยุ ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Air condition /Air Cond = แอร์ ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Clock / Digital Clock = นาฬิกา ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 10 แอมป์
Cigaratte Lighter /Cigar/ Lighter = ที่จุดบุหรี่ ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 20 แอมป์
Horn =แตร ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
Wiper & Washer = ปัดน้ำฝน/ล้างกระจก ส่วนใหญ่กำหนดให้ใช้ฟิวส์ขนาด 15 แอมป์
“การเปลี่ยนฟิวส์ เมื่อวงจรไฟฟ้าไม่ทำงาน”
สิ่งแรกที่ควรตรวจสอบคือฟิวส์ ว่าขาดหรือไม่ ถ้าฟิวส์ขาด ให้เปลี่ยนฟิวส์ที่มีค่าการทนกระแสเท่าเดิมหากไม่แน่ใจให้ดูในคู่มือหรือภาพวงจรที่อยู่บนกล่องฟิวส์หรือข้าง ๆ ทั้งนี้หากฟิวส์ดังกล่าวขาดอีกให้ตรวจสอบอุปกรณ์ในวงจรนั้น ๆ อาจเกิดการเสียหายหรือลัดวงจร
ทั้งนี้ หากใช้ฟิวส์ ที่มีค่าการทนกระแสสูงเกินไป ฟิวส์ จะไม่สามารถช่วยตัดวงจรนั้น ๆ ยามที่เกิดปัญหาได้ และในทางตรงกันข้ามถ้าใช้ฟิวส์ที่มีค่าการทนกระแสตํ่าเกินไป ฟิวส์ ตัวดังกล่าวก็จะขาดอยูเป็นประจำ…
คอลัมน์ : รู้ก่อนเหยียบ
โดย “ช่างเอก”
ติดต่อสอบถามข้อมูลโดยตรงที่ [email protected]
