ศิลปวัฒนธรรมไทยเป็นสิ่งที่มีคุณค่าและสวยงาม ไม่ว่าจะเป็นภาพวาด งานจิตรกรรม หรือการแสดงต่างๆ แต่ในปัจจุบันสิ่งเหล่านี้เริ่มหาชมได้ยากมากขึ้น หากไม่มีงานพิธีสำคัญๆ หรือในช่วงเวลาพิเศษตามเทศกาล ศุกร์นี้ “ชุมชนเมือง-เดลินิวส์” จึงอาสาพาเที่ยว “คลองบางหลวง” หรือ “ชุมชนริมคลองบางหลวง” เขตภาษีเจริญ ยังคงมีเรื่องราวศิลปวัฒนธรรม บอกกล่าวเล่าขานให้คนรุ่นหลังได้รู้จักและเรียนรู้ผ่านวิถีชุมชน วิถีชีวิตและศิลปะการแสดงที่ส่งต่อผ่านจากคนรุ่นเก่าสู่คนรุ่นใหม่ได้อย่างลงตัว
โดยการเดินทางเพื่อท่องเที่ยวไปยัง “ชุมชนริมคลองบางหลวง” ปัจจุบันไปได้ไม่ยาก เพียงแค่นั่งรถไฟฟ้าบีทีเอสไปลงสถานีบางหว้า จากนั้นนั่งเรือต่อเข้าไปภายในชุมชน ซึ่งระหว่างนั่งเรือจะได้เห็นวิถีชีวิตชาวบ้านริมคลอง ที่อยู่คู่กับสายน้ำตั้งแต่อดีตจนมาถึงปัจจุบัน
จุดแรกที่จะพาไปเที่ยวชม คือ “วัดกำแพงบางจาก” ตั้งอยู่ริมคลองบางหลวง เป็นวัดโบราณสร้างตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนกลาง มีสถาปัตยกรรม ภาพจิตรกรรม และพระวิหารเก่าแก่ที่งดงาม โดยอาจเป็นวัดสำคัญสมัยเมืองธนบุรีศรีมหาสมุทร ส่วนรูปแบบทางศิลปะสถาปัตยกรรม สันนิษฐานว่าถูกซ่อมแซมบูรณะในราวสมัยรัชกาลที่ 4 และได้ขึ้นทะเบียนจากกรมศิลปากรเรียบร้อยแล้ว
ขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการบูรณะจากกรมศิลปากร ภายในพระอุโบสถเป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อบุศราคัม พระประธานในพระอุโบสถ มีภาพจิตรกรรมที่งดงาม สามารถเที่ยวชมพระวิหาร ซึ่งถูกปิดตายมามากกว่า 80 ปี เพิ่งเปิดให้เข้าไปชมได้เมื่อปี 58 ที่ผ่านมา เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปโบราณ ทำจากสัมฤทธิ์และไม้ ส่วนใหญ่เป็นพระพุทธรูปยืนปางห้ามสมุทร พระพุทธรูปปางมารวิชัย บางส่วนเป็นพระพุทธรูปทรงเครื่อง เป็นที่นิยมในสมัยรัตนโกสินทร์
จากนั้นไปเที่ยวชม “สวนสมุนไพรหายาก” ภูมิปัญญาความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรไทย และเป็นสถานที่พักผ่อนที่สงบและร่มรื่น ริมคลองบางหลวง นอกจากนี้ยังมี “ท่าเรือชุมชน HIDE AND SEED” พร้อมทั้งเที่ยวชมตลาดน้ำคลองบางหลวง ต่อด้วยชมการแสดงพื้นบ้านของเยาวชนในพื้นที่ โดยบริเวณหน้าวัดกำแพงบางจาก ประกอบด้วย การแสดงโขนเด็ก จากโรงเรียนวัดอ่างแก้ว (จี ปานขำ), การแสดงกระตั้วแทงเสือ, การสาธิตของมัคคุเทศก์น้อย จากโรงเรียนวัดทองศาลงาม, เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์คลองบางหลวง ที่รวบรวมเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันของโบราณ จากชุมชนกำแพงทองพัฒนา, เยี่ยมชมบ้านศิลปิน บ้านไม้โบราณทรงมะลิลาสองชั้น ล้อมเจดีย์ย่อมุมสิบสอง เป็นสถานที่แสดงผลงาน ภาพวาด ภาพถ่าย การแสดงศิลปวัฒนธรรม งานเครื่องประดับ รวมทั้งเครื่องใช้โบราณ ที่สำคัญยังมีการแสดงหุ่นละครเล็กคลองบางหลวง คณะคำนาย และคณะสิปปธรรม คำนาย
นางศิลปสวย ระวีแสงสูรย์ ปลัดกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า ชุมชนคลองบางหลวง ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยววิถีชุมชนในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และยังเป็นแหล่งส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ เนื่องจากชุมชนแห่งนี้มีการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมแขนงต่าง ๆ ซึ่งที่ผ่านมาทางกรุงเทพมหานครและหน่วยงานต่างๆ ได้แก่ กรมศิลปากร กรมการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กรมเจ้าท่า และองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ ได้ร่วมกันพัฒนาต่อยอดชุมชนคลองบางหลวงให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ และสะท้อนวัฒนธรรมฝั่งธนบุรี
โดยขณะนี้กรมศิลปากรกำลังอยู่ระหว่างดำเนินการบูรณะวัดกำแพงบางจาก สร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาให้กลับมาสวยงามดังเดิม นอกจากนี้ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้มอบทุนนักวิชาการจัดการท่องเที่ยวนำร่องเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว ส่งผลให้ศักยภาพคลองบางหลวงและพื้นที่เกี่ยวข้อง
ในรอบปี 62 ที่ผ่านมาชุมชนมีความเจริญในระดับที่น่าพอใจ มีจำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้เพิ่มมากขึ้นจากเดิมประมาณร้อยละ 30 และในอนาคตกรุงเทพมหานครและภาคีเครือข่าย มีแผนจะพัฒนาศักยภาพด้านการท่องเที่ยวย่านคลองบางหลวงและพื้นที่เกี่ยวข้องยังคงอัตลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมดั้งเดิม พร้อมเพิ่มเติมอำนวยความสะดวก อาทิ การก่อสร้างประตูระบายน้ำระบบใหม่ที่ช่วยลดเวลาเข้า – ออกระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยากับคลองบางหลวงในช่วงที่ระดับน้ำในแม่น้ำและคลองต่างกันให้มีประสิทธิภาพ
รวมทั้งก่อสร้างโรงบำบัดน้ำเสียรองรับน้ำเสียทั้งหมดย่านฝั่งธนบุรีมาบำบัดเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมที่ดีของคลอง ช่วยพัฒนาความเป็นอยู่ของประชาชนให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี เป็นเมืองน่าอยู่ ทั้งนี้ นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติ สามารถเดินทางมาท่องเที่ยวยังชุมชนแห่งนี้ได้ทุกวัน ไม่เฉพาะเสาร์-อาทิตย์ เนื่องจากขณะนี้กรุงเทพมหานครได้เพิ่มช่องทางการเดินเรือ จากวัดกำแพงบางจากไปยังสถานีรถไฟฟ้าบางหว้า ย่านตลาดพูลและย่านวังเดิม ไปสิ้นสุดที่ท่าช้าง เปิดให้บริการทุกวัน.
