เมื่อวันที่ 2 มี.ค.68 นายรัศม์ ชาลีจันทร์ ผู้ช่วยรมว.ต่างประเทศ โพสต์ว่าขอชี้แจงเรื่องอุยกูร์ต่ออีกสักนิด ที่มีคนออกมาบอกว่ามีประเทศที่สามยินดีรับชาวอุยกูร์ที่เหลือกลับไปนั้น
ผมขอยืนยันว่าไม่มีจริงเพราะอะไร? ง่ายๆ คือโดยปกติถ้ามีประเทศที่สามยินดีรับไปอย่างจริงจัง ประเทศเหล่านี้จะต้องมีหนังสือแจ้งยืนยันความประสงค์มาเป็นทางการต่อรัฐบาลไทย โดยผ่านกระทรวงการต่างประเทศ หรือผ่านสถานเอกอัครราชทูตไทยในประเทศนั้นๆ ซึ่งไม่มีครับ อาจเป็นไปได้ที่มีบางประเทศเคยแสดงความประสงค์ โดยเฉพาะในช่วงเมื่อ 11 ปีที่แล้ว ซึ่งก็ได้มีการส่งตัวชาวอุยกูร์บางส่วนไปแล้ว
แต่หลังจากนั้นมาจนถึงปัจจุบัน สำหรับชาวอุยกูร์ที่ยังตกค้าง ไม่มีประเทศใดมีหนังสือแสดงความจำนงเป็นทางการมาเลยนอกจากประเทศจีน ซึ่งในแง่หนึ่งก็เข้าใจได้ เพราะการรับตัวไปประเทศที่สามนั้นไม่ได้ทำง่ายๆ หลายประเทศก็ต้องรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับจีนไว้ ไม่อยากเป็นศัตรูกับจีน และต่อให้ระดับประเทศมหาอำนาจอื่น เขาก็มีเรื่องการเมืองภายในประเทศ ที่การรับผู้ลี้ภัยเพิ่มเติมมาสู่สังคมเป็นเรื่องอ่อนไหว ที่ไม่ช่วยในการสร้างคะแนนความนิยม จึงไม่มีประเทศไหนอยากทำจริง และขอย้ำว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องการดำเนินการระดับรัฐบาลต่อรัฐบาลเท่านั้น ที่ต้องตกลงกัน
การไปติดต่อผ่านองค์การระหว่างประเทศ จะ UNHCR ก็ไม่เกี่ยว หรือเป็นนักการเมืองที่ขณะนั้นยังไม่ได้เป็นรัฐบาล หรือ NGO กลุ่มใดก็ไม่ได้ จะต้องเป็นระดับรัฐบาลต่อรัฐบาลเท่านั้น จึงขอเรียนชี้แจงมาเพิ่มเติมตามนี้ครับ