อาจไม่อยากเชื่อ ถ้าจะพูดถึงภาชนะที่ใช้ใส่อาหาร อาทิ ชาม ตะเกียบ แก้วกาแฟ ถ้าชำรุดเสียหายอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ถ้าไม่ถูกสุขลักษณะ แม้ว่าเป็นของใช้จำเป็นทุกครัวเรือนที่คิดว่าเราทำความสะอาดดีพอแล้ว จึงอยากพามาดู 5 สัญญาณเตือน ว่าชามจานที่มีลักษณะควรหยิบทิ้งกันได้แล้ว

มีรอยขีดข่วนหรือร้าว : รอยขีดข่วนหรือรอยแตกร้าวบนชามเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงได้ยากจากการใช้งานทั่วไป แต่รู้หรือไม่ว่ารอยเหล่านี้ไม่เพียงทำให้ทำความสะอาดยากขึ้น ยังสามารถสะสมสิ่งสกปรก แบคทีเรีย หรือแม้แต่สารเคมีจากน้ำยาล้างจานได้ โดยเฉพาะชามเซรามิก หากรอยแตกร้าวทำให้เคลือบป้องกันน้ำเสียหาย อาจเกิดสนิมหรือสารพิษที่หลุดออกมาปนเปื้อนอาหารได้ นอกจากนี้ ยังเสี่ยงต่อการมีเศษชามหลุดปนในอาหาร หรือเกิดอันตรายจากการบาดมือขณะใช้งาน

เปลี่ยนสี เหลืองซีด : จานชามที่เปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือซีดจางมักเป็นสัญญาณของการใช้งานที่มากเกินไป หรือการเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม สิ่งสกปรกและแบคทีเรียสามารถสะสมอยู่ในเนื้อวัสดุที่เสื่อมสภาพ โดยเฉพาะชามเซรามิกที่เคลือบป้องกันน้ำ หากเปลี่ยนสี อาจปล่อยโลหะหนัก เช่น ตะกั่วหรือแคดเมียม ออกมา แนะนำว่า หากชามเริ่มมีคราบสีเหลืองเข้มจนทำให้เนื้อวัสดุเสื่อมสภาพ ควรเปลี่ยนใหม่ชามมีกลิ่นแปลกๆ ล้างไม่หาย : เป็นประเภทจานชามที่ล้างเท่าไหร่กลิ่นก็ไม่หาย บ่งชี้ว่าอาจเสื่อมสภาพ มีการสะสมแบคทีเรีย เชื้อรา หรือแม้แต่สารเคมีอันตราย เสี่ยงต่อโรคที่เกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร ระบบหายใจ และอาจร้ายแรงถึงขั้นเป็นพิษสะสม

ขึ้นรา : หากจานชามทำจากวัสดุดูดซับความชื้น เช่น เซรามิก ดินเผา หรือไม้ อาจทำให้เกิดเชื้อราและสามารถแพร่สปอร์ ทำให้เกิดภูมิแพ้และปัญหาสุขภาพอื่นๆได้ โดยเฉพาะราในชามไม้ ที่อาจมี Aflatoxin สารพิษร้ายแรงที่ไม่ถูกทำลายแม้จะล้างน้ำร้อน ซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า การใช้ต่อไปอาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น มะเร็งหรือตับวาย

เคลือบหลุดลอก สีจาง : จานชาม ที่เคลือบบนพื้นผิวเริ่มหลุดลอก สีลวดลายจาง อาจมีสารเคมีอันตราย เช่น ตะกั่วหรือแคดเมียม ที่ปนเปื้อนลงในอาหาร อาจเกิดปัญหาสุขภาพ เช่น โรคเกี่ยวกับตับ ไต ระบบประสาท

ทั้งนี้หากจานชามหรือภาชนะใดๆในบ้านเริ่มแสดงสัญญาณเหล่านี้ อย่าลังเลที่จะหยิบทิ้งไปแล้วหาซื่อใบใหม่มาเปลี่ยน อย่าเสียดายเพราะดูเป็นเรื่องเล็กน้อย เพราะหากเกิดความไม่ปลอดภัย ต้องเสียค่ารักษาพยาบาลแพงกว่าหลายเท่า การลงทุนกับสิ่งของที่ใช้ประกอบอาหารที่เราทานที่ได้มาตรฐาน และดูแลรักษาอย่างถูกวิธี ช่วยปกป้องสุขภาพในระยะยาว

ขอบคุณข้อมูล – ภาพ “SOHA”