ดาไล ลามะ พุทธศาสนิกชนเจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ ซึ่งชาวทิเบตกล่าวว่าเป็นการกลับชาติมาเกิดครั้งที่ 14 ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และเป็นตำแหน่งที่สืบทอดมานานกว่า 600 ปี จะเปิดเผยว่าจะมีดาไล ลามะ องค์อื่นหลังจากนี้หรือไม่

การเปลี่ยนแปลงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้เช่นนี้ ทำให้ชาวทิเบตมีความกังวลในวงกว้าง เกี่ยวกับการต่อสู้เพื่อรักษาอัตลักษณ์ของพวกเขาให้คงอยู่ต่อไป หลังการลุกฮือต่อต้านการปกครองของจีนเมื่อปี 2502 ประสบความล้มเหลว ส่งผลให้ชาวทิเบตต้องลี้ภัยมาหลายชั่วอายุคน

นายดาวา ทาชิ จากศูนย์สิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยของทิเบต ในอินเดีย ซึ่งเขาเคยถูกจำคุกในทิเบต ฐานวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลปักกิ่ง กล่าวว่า ดาไล ลามะ ได้รับการสนับสนุนอย่างกว้างขวางจากกลุ่มชาวทิเบตที่ลี้ภัย ให้ดำรงตำแหน่งต่อไป

“ผมเชื่อเป็นอย่างยิ่งว่า การกลับชาติมาเกิดของดาไล ลามะ องค์ที่ 14 จะดำเนินต่อไป ซึ่งความหวังนี้มีอยู่ในตัวชาวทิเบตทุกคน รวมถึงผู้คนนับพันทั่วโลกที่เชื่อมโยงกับดาไล ลามะด้วย” ทาชิ กล่าวเพิ่มเติม

ทั้งนี้ ดาไล ลามะ ซึ่งมีอายุครบ 90 ปี เมื่อวันที่ 6 ก.ค. และชาวทิเบตอีกหลายพันคน ต้องลี้ภัยอยู่ในอินเดีย นับตั้งแต่กองทัพจีนปราบปรามการลุกฮือในเมืองลาซา เมืองเอกของเขตปกครองตนเองทิเบต

ดาไล ลามะ ได้รับการยกย่องจากผู้ติดตาม สำหรับการรณรงค์อย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อ เพื่อสิทธิในการปกครองตนเองที่มากขึ้นของทิเบต อีกทั้งดาไล ลามะ ยังส่งมอบอำนาจทางการเมืองเมื่อปี 2554 ให้กับรัฐบาลพลัดถิ่นที่ได้รับเลือกอย่างเป็นประชาธิปไตยจากชาวทิเบต 130,000 คนทั่วโลก

แต่ในขณะเดียวกัน ดาไล ลามะ เตือนว่า อนาคตของตำแหน่งผู้นำทางจิตวิญญาณแห่งทิเบต เผชิญกับ “ความเสี่ยงที่ชัดเจน” จากผลประโยชน์ทางการเมืองที่ตกอยู่ภายใต้การใช้ระบบการกลับชาติมาเกิดในทางที่ผิด

แม้ชาวทิเบตพลัดถิ่นจำนวนมากต่างกังวลว่า จีนจะแต่งตั้งผู้สืบทอดตำแหน่งดาไล ลามะ เพื่อเสริมอำนาจควบคุมทิเบต แต่ดาไล ลามะ กล่าวว่า ผู้สืบทอดจะมาจาก “โลกเสรี” ที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของจีน

ด้านนายคุนกา ทาชิ วิศวกรซอฟต์แวร์ชาวทิเบต วัย 23 ปี จากเมืองเบงกาลูรู ศูนย์กลางเทคโนโลยีของอินเดีย กล่าวว่า ไม่ว่าดาไล ลามะ จะตัดสินใจเกี่ยวกับบทบาทของตนอย่างไร ขบวนการเพื่อเสรีภาพจะต้องดำเนินต่อไป

“รัฐบาลจีน หรือแม้แต่ชาวทิเบตบางคน ยังคงถือว่า ดาไล ลามะ คือการต่อสู้เพื่อเสรีภาพ และนั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมการกลับชาติมาเกิด จึงดูเหมือนเป็นจุดเปลี่ยน” คุนกา กล่าวเสริม

ยิ่งไปกว่านั้น ชาวทิเบตบางคนเชื่อว่าการกลับชาติมาเกิดของดาไล ลามะ ควรดำเนินต่อไป แต่กระบวนการดังกล่าวขึ้นอยู่กับผู้คน ไม่ใช่ผู้นำเพียงคนเดียว เพราะอนาคตของชาวทิเบตขึ้นอยู่กับความสามัคคีและความยืดหยุ่น ซึ่งท้ายที่สุดแล้ว ชาวทิเบตจะเป็นผู้กำหนดชะตากรรมของตัวเอง.

เลนซ์ซูม

เครดิตภาพ : AFP