ก่อนอื่นทำความรู้จักเจ้าตำรับส้มตำจินดากันก่อน ก่อนจะพาไปดูเมนูเด็ดของร้านนี้ นางจินดา วิทยารักษ์ วัย 72 ปี ซึ่งอดีตเป็นแม่ค้าขายส้มตำที่โรงอาหารมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบล ราชธานี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2517 มีลูกค้าติดใจในรสชาติบอกต่อจนมีลูกค้าทั้งนักศึกษา บุคลากรภายในมหา วิทยาลัยและภายนอกในจังหวัดอุบลฯ พากันไปเข้าคิวซื้ออย่างล้นหลาม และในปี พ.ศ. 2530 มีโอกาสเข้าประกวดส้มตำในงานประกวดอาหารของจังหวัดอุบลฯ ได้รับรางวัลชนะเลิศ และกวาดรางวัลในงานประกวดอาหารประเภทส้มตำติดต่อกันกว่า 8 รางวัล
โดยนางจินดา มีสูตรพิเศษของตนเองโดยเฉพาะน้ำปลาร้าใส่ส้มตำที่ปรุงขึ้นมาเองและต้มให้สุก ยึดสโลแกนอาหารต้องสะอาด รสชาติอร่อย กระทั่ง น.ส.ณัฐนิตร วิทยารักษ์ ลูกสาวซึ่งถือเป็นยุคที่ 2 ได้เข้ามานำ “ส้มตำจินดา” ไปทดลองขายในห้างได้รับการตอบรับจากผู้บริโภค และได้กลับบ้านที่อุบลฯเปิดร้านส้มตำห้องแอร์ แห่งแรกแห่งเดียวในจังหวัดฯ โดยใช้ชื่อแม่ตั้งเป็นชื่อร้าน “ส้มตำจินดา” ตั้งอยู่ถนนพิชิตรังสรรค์ ในเขตเทศบาลนครอุบลราชธานี ตั้งอยู่ตรงข้ามโรงแรมลายทองอุบลฯ โดยนางจินดาผู้เป็นแม่เป็นที่ปรึกษาผู้ดูแลเรื่องคุณภาพอาหาร ใช้วัสดุปรุงใช้น้ำปลาร้าต้มสุกที่ผลิตปรุงโดยนางจินดา ปัจจุบันมีโรงงานผลิตออกจำหน่ายให้ลูกค้านำไปใช้เองด้วยภายใต้ชื่อน้ำปลาร้า “ส้มตำจินดา” ใช้น้ำปลาคุณภาพดียี่ห้อ “ทิพรส” เท่านั้น มะละกอใช้มะละกอสั่งตรงจากอำเภอดำเนินสะดวก สายพันธุ์ดำเนินเป็นมะละกอที่มีความกรอบโดยธรรมชาติ
“ส้มตำจินดา” ได้มีการพัฒนาเป็นร้านอาหาร “เส้นทางสู่รสชาติ ความเป็นอีสาน” Way To The Local มีหลากหลายเมนูกว่า 100 รายการ แบ่งได้ 4 กลุ่มอาหาร คือ ทอด ลวก ย่าง, กลุ่มประเภทยำ, กลุ่มขนมหวาน และกลุ่มส้มตำ กลุ่มเมนูส้มตำ ถือเป็นกลุ่มอาหารที่ขึ้นชื่อเป็นเมนูเด็ดของร้านส้มตำจินดา ซึ่งสามารถเลือกได้ตามใจชอบกว่า 40 รายการ โดยมีทั้งเมนูดั้งเดิม อาทิ ตำลาว, ตำป่า, ตำไทย, ตำแตง, ตำถั่ว และเมนูตำที่หลากหลาย เช่น ตำปูปลาร้า, ตำปูน้ำปลา, ส้มตำไทยใส่ปู, ส้มตำปูม้า, ส้มตำปูหมูยอ, ส้มตำสายบัวปลาแซลมอน, ตำเหลาทะเล, ตำข้าวโพดปลาแซลมอน, ตำสายบัวกุ้งสด, ตำสายบัวแซลมอน, ตำลาวกุ้งสด เป็นต้น สำหรับเมนูแนะนำวันนี้ในความแปลกใหม่ที่ทางร้านได้ประยุกต์สูตรเด็ดคือส้มตำสายบัวปลาแซลมอน ซึ่งมีรสชาติอร่อยแซ่บอย่าบอกใคร ทานแล้วอยากทานอีก โดยการนำสายบัวอุบล หรือบัวพื้นบ้านลอกเปลือกตัดเป็นท่อน ยาวประมาณพอดีคำ ล้างให้สะอาด นำลงคลุกเคล้าใส่เครื่องปรุง ปรุงรสตามชอบ คล้ายกับส้มตำและใส่เนื้อปลาแซลมอน เป็นตำสายบัวปลาแซลมอนรสชาติแซ่บ ซึ่งคนที่ชอบกินส้มตำสามารถสั่งได้หลากหลายเมนูมีให้เลือก สำหรับคนที่ไม่กินปลาร้าทางร้านก็ใช้น้ำปลาแทนปลาร้า โดยเลือกใช้น้ำปลาคุณภาพน้ำปลาทิพรส ระดับความเผ็ด ความเปรี้ยว รสชาติสามารถสั่งได้ตามชอบ
นอกจากส้มตำแซ่บ ๆ กินกับข้าวเหนียวนุ่ม ๆ หรือข้าวสวยจากข้าวหอมมะลิหอมกรุ่นแล้ว ยังมีเมนู ทอด ลวก ย่าง เมนูแนะนำ เช่น ปากเป็ดทอดกระเทียม, ปลาส้มทอดทรงเครื่อง, น้ำพริกปลาทู, อ่อมเนื้อเปื่อย, เมี่ยงปลา, ต้มแซ่บเนื้อเปื่อย, ต้มซุปเปอร์เนื้อเปื่อย, ต้มส้มปลาคังผักขะแยง, ต้มปลาเนื้ออ่อนแม่น้ำมูล, ต้มไก่บ้าน, แกงส้มชะอมไข่, ต้มส้มปลาคัง, ต้มแซ่บ กระดูกหมู เป็นต้น และอีกกว่า 10 รายการ อาหารที่แนะนำที่พลาดไม่ได้คือเมี่ยงปลา ที่ทางร้านนำเนื้อปลามาตัดเป็นลูกเต๋าทอดจนหอมกรอบนอกนุ่มใน บรรจงใส่ถาดเสิร์ฟพร้อมกับเครื่องเคียง, ผักสด ๆ แผ่นแป้งบาง ๆ และน้ำจิ้มเมี่ยงรสชาติอร่อย ให้ได้กินกันแซ่บ ๆ โดยเฉพาะการกินเมี่ยงถือเป็นศิลปะการกินที่ผู้กินสามารถเลือกหยิบอาหารและเครื่องเคียงในถาดมาห่อด้วยแผ่นแป้งบาง ๆ จุ่มน้ำที่จัดเตรียมไว้มาพร้อมกับการเสิร์ฟ และตักน้ำจิ้มใส่ห่อเมี่ยงก่อนกิน
และเมนูสุดท้ายของมื้ออร่อย หลังกินส้มตำแก้เผ็ดด้วยขนมหวานมีให้เลือกกินทั้งทับทิมกรอบ, ขนมถ้วย, วุ้นมะพร้าวน้ำหอม และทางร้านมีบริการสำหรับผู้ชื่นชอบน้ำส้มเย็น ๆ ทางร้านจะมีบริการคั้นน้ำส้มสด ๆ เสิร์ฟแทนน้ำส้มขวด
สำหรับเมนูแนะนำอื่น ๆ ที่มีให้ได้เลือก เช่น ออร์เดิร์ฟจินดา ซึ่งจัดเป็นชุดมีไส้กรอกอีสาน, ทอดส้มกระดูกหมูอ่อน, หมูยอทอด พร้อมเครื่องเคียงถั่วลิสงทอด, เม็ดมะม่วงหิมพานต์ทอด, ก้อยไข่มดแดง, ซุบหน่อไม้, ไข่แอเรียล, อาหารพื้นถิ่นอีสาน เช่น แกงหน่อไม้ใส่ใบย่านาง, อู๋ไข่ปลา, แกงเห็ด (ตามฤดูกาล) ร้าน “ส้มตำจินดา” ถือเป็นร้านที่มีเมนูอาหารอีสานที่หลากหลายเมนูกว่า 100 รายการที่สามารถเลือกกินอาหารสไตล์อีสาน และอาหารอีสานประยุกต์ เป็นการบอกถึง “เส้นทางสู่รสชาติ ความเป็นอีสาน” Way To The Local ยังมีเมนูอาหารทั่วไปนอกเหนือจากอาหารอีสานสามารถสั่งเลือกได้เช่นกัน
จากความหลากหลายของเมนูอาหารอีสาน ที่ให้ผู้ไปใช้บริการที่ไม่ใช่คนอีสานได้รับประทานอาหารอีสานสื่อให้เห็นเส้นทางสู่รสชาติ ความเป็นอีสาน ที่สำคัญร้านนี้ได้รับรางวัลบิบ กูร์ มองต์ ซึ่งเป็นรางวัลที่มิชลินมอบให้เพื่อบ่งชี้และมอบให้กับร้านอาหารที่เสิร์ฟอาหารคุณภาพดีในราคาสมเหตุสมผลทั่วโลก ปี 2023, 2024 และปี 2025 3 ปีติดต่อกัน.
วรพล เพชรสุทธิ์ / ทวีศักดิ์ บุตรจันทร์
