ตลอดช่วงหลายปีที่ผ่านมา จีนพยายามย้ายสถานเอกอัครราชทูตของตนเอง ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตมาริลโบน หรือย่านหรูหราของกรุงลอนดอน ไปยังพื้นที่ทางประวัติศาสตร์อันกว้างใหญ่ ใต้ร่มเงาของแลนด์มาร์คสำคัญอย่าง “ทาวเวอร์ออฟลอนดอน” หรือ หอคอยแห่งลอนดอน
กระนั้น การย้ายสถานเอกอัครราชทูตจีน ไปอยู่ฝั่งตรงข้ามกับแหล่งมรดกโลกขององค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ซึ่งเป็นที่ตั้งของหอคอย และใกล้กับสะพาน “ทาวเวอร์บริดจ์” อันโด่งดัง จุดชนวนให้เกิดการต่อต้านอย่างรุนแรงจากชาวเมืองในบริเวณใกล้เคียง, กลุ่มสิทธิ และฝ่ายอื่น ๆ
แม้เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นปฏิเสธแผนการของจีนไปแล้ว แต่ดูเหมือนว่ามันจะกลายเป็นประเด็นสำคัญในความสัมพันธ์ระดับทวิภาคี ท่ามกลางความขัดแย้งครั้งใหม่ระหว่างสองประเทศ เกี่ยวกับนักธุรกิจชาวจีนคนหนึ่ง ที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเจ้าชายแอนดรูว์ ดยุกแห่งยอร์ก ถูกกล่าวหาว่าเป็น “สายลับ”
เซฮร์เคียร์ สตาร์เมอร์ นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักร ต้องการมีส่วนร่วมกับรัฐบาลปักกิ่งมากขึ้น หลังความสัมพันธ์สหราชอาณาจักร-จีน ถดถอยมานานหลายปี สืบเนื่องจากประเด็นต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปราบปรามสิทธิมนุษยชนของจีน ในเขตบริหารพิเศษฮ่องกง
เมื่อเดือนพ.ย. ปีที่แล้ว สตาร์เมอร์กลายเป็นนายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักรคนแรก ที่พบปะกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำจีน นับตั้งแต่ปี 2561 ทั้งสองคนหารือกันที่การประชุมสุดยอดผู้นำกลุ่มประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่ “จี20” ที่บราซิล ซึ่งผู้นำสหราชอาณาจักรระบุว่า สีหยิบยกเรื่องสถานเอกอัครราชทูตจีนในกรุงลอนดอน และยืนยันว่า รัฐบาลของเขาจะขออนุญาตสร้างสถานเอกอัครราชทูต
แต่การที่สตาร์เมอร์กล่าวกับสีว่า สหราชอาณาจักรต้องปฏิบัติตามกระบวนการทางกฎหมายและกรอบเวลา ทำให้ฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยกับสถานเอกอัครราชทูตจีนแห่งใหม่ เกิดความกังวลเรื่องการแทรกแซง เนื่องจากการเน้นย้ำของสตาร์เมอร์ เกี่ยวกับการเติบโตทางเศรษฐกิจ และการปรับปรุงความสัมพันธ์กับจีน อาจมีความสำคัญเหนือกว่าการพิจารณาประเด็นอื่น
พื้นที่ในแผนการสร้างสถานเอกอัครราชทูตจีน เป็นที่ตั้งของคฤหาสน์โรงกษาปณ์หลวง มานานเกือบ 200 ปี และประกอบด้วย “อาคารที่ได้รับการขึ้นทะเบียน” หลายแห่งที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน ซึ่งก่อนที่รัฐบาลจะเข้ามาแทรกแซง การเปลี่ยนแปลงใด ๆ ก็ตาม จะต้องได้รับอนุญาตจากหน่วยงานท้องถิ่น นั่นคือ สภาเขตทาวเวอร์ แฮมเลตส์
ขณะเดียวกัน มีรายงานว่ารัฐบาลปักกิ่งตั้งใจเชื่อมโยงประเด็นนี้กับแผนของสหราชอาณาจักร ในการพัฒนาสถานเอกอัครราชทูต และบ้านพักของเอกอัครราชทูตขึ้นใหม่ ซึ่งแถลงการณ์ของสถานเอกอัครราชทูตจีน ระบุถึงภาระผูกพันในการสนับสนุนและอำนวยความสะดวก สำหรับการสร้างสถานเอกอัครราชทูต พร้อมกับเสริมว่า การอนุมัติจะช่วยส่งเสริมมิตรภาพระหว่างชาวจีนกับชาวสหราชอาณาจักร และการพัฒนาความสัมพันธ์ทวิภาคี.
เลนซ์ซูม
เครดิตภาพ : AFP